Amerikan Hukuku Işığında İşadamı Kararı İlkesi

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu Gerekçesinde (m. 369 f. 1), yönetim kurulunun sorumluluğuna ilişkin açıklamalar bağlamında "işadamı kararı" ilkesine (business judgment rule) yer verilmiştir. İşadamı kararı ilkesinin uygulanması, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerin hukuki sorumluluğunun değerlendirilmesi, dolayısıyla şirketlerin yönetimi açısından önemlidir. İlke, Amerikan hukukunda mahkeme kararları ile doğmuş ve iki yüz yıla yakın bir süredir uygulanagelmektedir. İlkenin Avrupa Birliği genelinde uygulanmasına ve üye ülkeler arasında uyumlaştırma amacına dönük düzenlemeler yapılmamış olmakla birlikte, Almanya'nın da içinde olduğu bir kısım Avrupa ülkesinin iç hukukunda bu yönde düzenlemeler yapılmıştır. Kara Avrupası Hukuk Sistemi, Anglo-Amerikan Hukuk Sisteminden farklı olmasına karşın, bu iki ayrı hukuk sisteminin birbirini etkiliyor olması, konumuz kapsamında ilkenin varlık nedenleri, uygulanma koşulları ve sonuçları üzerinde düşünmeyi gerektirir. Bu yaklaşımla çalışmada, anonim şirket yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerinin hukuki sorumluluğunun tespit edilmesinde önem taşıyan işadamı kararı ilkesinin kaynak ülke konumundaki Amerikan hukukunda derin bir incelemesi yapılmış ve Türk hukukunda uygulanabilirliği değerlendirilmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. KONUNUN TAKDİMİ
II. YÖNTEM VE KONUNUN SINIRLANDIRILMASI
III. TERMİNOLOJİ
BİRİNCİ BÖLÜM
AMERİKAN HUKUKU ÇERÇEVESİNDE İŞADAMI KARARI İLKESİ
I. GENEL DEĞERLENDİRME
A. Hukuki Çerçeve
B. İlkenin Gelişimi
II. ÖZEN ve SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ BAĞLAMINDA İŞ ADAMI KARARI İLKESİNİN ANLAMI, İŞLEVİ ve UYGULANMA GEREKÇELERİ
A. Özen ve Sadakat Yükümlülüğünün Genel Çerçevesi
B. İşadamı Kararı İlkesinin Anlamı
C. İlkenin İşlevi
D. İlkenin Uygulanma Gerekçeleri
İKİNCİ BÖLÜM
ABD HUKUKUNDA İLKENİN UYGULAMASI
I. İŞADAMI KARARI İLKESİNİN UYGULANMA KOŞULLARI
A. Bir İşadamı Kararının Varlığı
B. Kararın Çıkar Sağlamaksızın ve Bir Etki Altında Kalınmadan Alınmış Olması
C. Kararın Şirketin Menfaatine Olduğu Yönünde Dürüst Bir Kanaatle Alınmış Olması (Good Faith/ Bona Fides/ İyiniyet)
D. Yönetim Kurulu Üyelerinin Gerekli Bilgileri Edinmiş Olarak Karar Vermesi/ Özen Yükümü
II. İŞADAMI KARARI İLKESİNİN SAĞLADIĞI KARİNENİN UYGULANMAYACAĞI HALLER ve MAHKEMELER TARAFINDAN KULLANILAN İNCELEME YÖNTEMLERİ
A. İşadamı Kararı İlkesinin Sağladığı Karinenin Uygulanmayacağı Haller
B. Mahkemeler Tarafından Kullanılan Yargısal İnceleme Yöntemleri
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA İŞADAMI KARARI İLKESİ
I. TÜRK HUKUKUNDA İLKENİN KABULÜ
A. Genel Olarak
B. Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ve Gerekçesi Işığında İşadamı Kararı İlkesi
II. TÜRK HUKUKUNDA İŞADAMI KARARI İLKESİNİN ROLÜ ve UYGULAMA ŞARTLARI
A. Genel Olarak
B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluklarının Genel Çerçevesi ve Özen ve Sadakat Yükümlülüğü
C. İlkenin Türk Hukukunda Uygulanma Şartları
III. İŞADAMI KARARI İLKESİNİN TÜRK HUKUKUNA DAHİL EDİLMESİNİN OLASI ETKİLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. İşlevselliğini Azaltabilecek Nedenler
B. Olası Katkıları
SONUÇ
KAYNAKÇA