Devletler Üstü Hukukun Oluşumu ve Devletlerin Egemenlik Hakları

Uluslararası ilişkilerde yaşanan gelişmeler bazı alanlarda uluslararası hukuk sistemini ulusal üstü hukuk sistemine dönüştürdü. Bu dönüşümün dinamiğinde oluşan uluslararası hukuk ulusal üstü hukuk diyalektiği, devletlerin egemenlik hak ve yetkilerinde erozyona sebebiyet verdi. Bu eserimizde; ulusal üstü hukukun oluşum modellerinden biri ama belki de en "sui generis" nitelikte olanı ulusal üstü hukukun uluslararası mahkemeler eliyle üretilmesi ve bunun devletlerin egemenlik yetkilerine etkileri incelenmiştir. Konu değerlendirilirken, son çeyrek asırdır devletler üstü hukuk üretmede en etkin uluslararası mahkeme olan Avrupa Birliği Adalet Divanı örneği esas alınmıştır. İçtihatları ile Birlik hukukunun ulusal üstü hukuka, Birliğin de ulusal üstü bir örgüte dönüşümünde motor güç olan Divan bu içtihat dinamizmi ile üye devletlerin egemenliklerini koruma güdüsü sebebiyle Avrupa Anayasası oluşturamayan Birliğin adeta anayasa mahkemesi haline gelmiştir. Anayasasız bir hukuk sisteminde yargısal aktivasyon ile anayasa mahkemesi rolü oynamak ilginç ve etraflıca analizi hak eden hukuki bir olgu ve pratiktir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
DEMOKRATİK EGEMENLİK YETKİSİ VE HUKUK SİSTEMİ
1.1. Egemenlik Kavramı ve Hukuk
1.2. Hukuki Egemenlik
1.2.1. Egemenlik
1.2.2. Egemenlik ve Hukuk
1.3. Demokratik Egemenlik
1.3.1. Kavram ve Esaslar
1.3.2. Toplum Sözleşmesi Teorisi
1.4. Devletin Hukuk Üretme Yetkisi
1.4.1. Kurucu İktidar
1.4.2. Yasama Fonksiyonu ve Yasama Yetkisi
1.4.3. Yasama Yetkisi ve Egemenlik Yetkileri Arasındaki Paralellik
İKİNCİ BÖLÜM
DEVLETLER ÜSTÜ HUKUK
2.1. Uluslararası Hukuk ve Devletin Egemenlik Yetkilerinin Karşılaştırılması
2.2. Uluslararası Hukuk - İç Hukuk İlişkisi
2.2.1. Monist Teori
2.2.2. Düalist Teori
2.3. Devletler Üstü Hukuk
2.3.1. Kavram ve Esaslar
2.3.2. Devletler Üstü Hukuk Normunun Tanımlanmasında Maddi ve Şekli Kriterler
2.4. Devletler Üstü Hukuk Normunun Nitelikleri
2.5. Türk Anayasal Sisteminde Devletler Üstü Norm Etkisi
2.6. Devletler Üstü Hukukun Kaynakları
2.6.1. Uluslararası Antlaşmalar
2.6.2. Uluslararası Örgütler
2.6.3. Uluslararası Mahkemeler
2.7. Devletler Üstü Hukuk'a Getirilen Eleştiriler
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ ÖRNEKLİĞİNDE ULUSLARARASI HUKUK-DEVLETLER ÜSTÜ HUKUK ETKİLEŞİMİ
3.1. Devletler Üstü Yapı Modeli Olarak Avrupa Birliği
3.2. Avrupa Birliği Hukuk Sisteminin Devletler Üstü Hukuk Sistemine Dönüşümü
3.2.1. Üye Devletlerin Egemenlik Haklarına Yönelik Anayasal Revizyonlar
3.2.2. AB Hukuk Sisteminin "Anayasal" Niteliğe Dönüşümü
3.3. AB Yapılanmasında Devletler Üstü Nitelikler
3.3.1. Karar Alma Süreçlerinde Oy Çokluğu İlkesi
3.3.2. Kurumsal Yetkilerin Devletler Üstü Nitelikleri
3.4. AB Hukuk Sisteminin Devletler Üstü Nitelik Kazanması
3.4.1. Entegrasyon
3.4.2. Entegrasyon Hedefinin Hukuki Etkileri
3.5. AB Normlarının Devletler Üstü Niteliği
3.5.1. Doğrudan Etkililik (Direct Effect)
3.5.2. Üstünlük (Supermacy)
3.6. AB Hukuk Sisteminin Devletler Üstü Hukuk Sistemine Dönüşümünde Yargısal Etki
3.6.1. Mahkemelerin ve Yasama Organlarının Hukuku Sistemine Dair Yaklaşım ve Değerlendirme Farklılıkları
3.6.2. Mahkemelerin Bağımsızlığı İlkesinin Devletler Üstü Hukuk İnşa Sürecine Etkileri
3.6.3. Hukuki Entegrasyonun Normatif Araçları
3.6.4. AB Hukuk Sisteminin Devletler Üstü Nitelik Kazanmasında ABAD Etkisi
3.6.5. Birlik Hukukunun Devletler Üstü Hukuk'a Dönüşümünde Ulusal Mahkemelerin Etkileri
3.7. AB Hukuk Sisteminin Devletler Üstü Hukuk Sistemine Dönüşümünde Yasama Etkisi
3.8. ABAD İçtihatlarıyle "Federal" Hukuk Sistemi İnşası
3.9. Devletler Üstü Birlik Hukuku ve Üye Devletlerin Temel Haklar ve Özgürlükler Rejimi
SONUÇ
KAYNAKÇA