ÖZET

Edinilmiş mallara katılma rejimi, İsviçre hukukundan büyük oranda aynen alınarak 1 Ocak 2002 yürürlük tarihli 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile yasal mal rejimi olarak kabul edilmiştir. Edinilmiş mallara katılma rejimine özgü bir alacak olan katılma alacağı, mal rejiminin sona ermesi sonucu doğan, eşe veya mirasçılara diğer eşe ait artık değerin, kural olarak, yarısı üzerinde hak sahibi olma imkânı veren kanundan doğan bir alacaktır. Ancak Türk toplumuna özgü koşullar, özellikle aile ve toplum yapısının İsviçre toplumundan farklı olması ve usul kuralları nedeniyle yasal mal rejiminin tasfiyesi ve katılma alacağının belirlenmesi Yargıtay uygulamasında kanuna uygun şekilde yapılmamaktadır. Bu nedenle Yargıtay uygulaması ve doktrinde yer alan görüşler dikkate alınarak Türk toplum yapısına uygun yeni bir yasal düzenleme yapılması ve kanun hükümleri ile uygulama arasındaki farklılıkların giderilmesi gerekmektedir. Bu çalışmamızın amacı, yasal mal rejimine özgü bir alacak olan katılma alacağını, bütün yönleriyle güncel yargı kararları ışığında hükümleri ve sonuçlarını kanun, doktrin ve yargı kararları ışığında ortaya koymaktır. Bu kapsamda; çalışmamızın birinci bölümünde, mal rejimi, Türk hukukunda yasal mal rejimi, edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanması, edinilmiş mallara katılma rejiminde tasfiye türleri, mal grupları ile malvarlığı unsurlarının değerinin belirlenmesi açıklanmıştır. İkinci bölümde, katılma alacağının tanımı, hukuki niteliği, özellikleri ve miktarının belirlenmesi izah edilmiştir. Son bölümde ise, katılma alacağının tarafları, katılma alacaklarının takas edilmesi, ödenmesi, katılma alacağından feragat edilmesi, hakim kararıyla azaltılması veya tamamen ortadan kaldırılması, zamanaşımı ve katılma alacağının talebine ilişkin usul hükümleri incelenmiştir. Çalışmamızda doktrin çalışmaları ve yargı kararlarından faydalanılmıştır.