Hürriyeti Bağlayıcı Cezanın İnfazı Kapsamında İdari Faaliyetler ve İdarenin Sorumluluğu

Hürriyeti bağlayıcı cezanın infaz edildiği yer olan cezaevleri sadece bir bina veya bir alıkoyma yeri değildir yahut öyle görülmemelidir; aksine uyum içinde çalışması için yapılması gereken bir dizi faaliyeti barındıran bir fonksiyona hizmet eder. Cezaevi ya da ceza infaz faaliyetleri, genellikle iç faaliyetleri dikkate alınmadan bir zarfmış gibi ele alınarak sadece topluma yönelik sosyal ve dışsal boyutuyla (ceza hukuku politikaları endeksli) incelenmiştir. Ceza politikasının uygulanması ve kamu güvenliğinin sürdürülmesi için vazgeçilmez bir araç olarak görülen cezaevinin kamu hizmeti yönü göz ardı edilmiştir. Öyle ki Türk Hukuku'nda, hürriyeti bağlayıcı cezanın infazı kapsamında yürütülen faaliyetlerin idare hukuku açısından kapsamlı bir şekilde incelendiği özgün bir çalışma yapılmamıştır. Bu alandaki eksikliği gidermek amacıyla yapılan bu çalışma; farklı kamusal faaliyetlerin yürütülmesi nedeniyle karma bir yapıya sahip olan ve yargı kararının yerine getirilmesinden öte ayrı bir faaliyet alanı oluşturan infaz kapsamındaki faaliyetlerin çoğunun, idarenin mevzuatla kendisine verilen azımsanmayacak görev ile yetkileri çerçevesinde yürüttüğü idari faaliyet kapsamında olduğunun ortaya konulmasına ve idarenin bu kapsamda sebebiyet verdiği zararlardan dolayı yargısal denetimine ilişkin hukuki rejimin tespiti ile sorumluluk rejiminin açıklanmasına ilişkindir. Bu çerçevede ilgili çalışmada, idarenin ceza infaz alanında yürüttüğü idari faaliyetin içeriği açıklanarak bu faaliyet çerçevesinde meydana gelen zararlardan idarenin sorumluluğu ortaya konulmaktadır. Hürriyeti bağlayıcı cezanın infazı kapsamında yürütülen faaliyetlerin idare hukuku perspektifinden ele alındığı içtihadi hukuk yoğunluklu bu eserin, başta ceza infaz hizmeti sunucuları ve hukukçular olmak üzere okuyuculara faydalı olması ve akademiye katkı sağlaması umut edilmektedir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
A. Ceza İnfaz Alanında Yürütülen Faaliyetin Amacı
B. İdare Hukuku Perspektifinden Ceza İnfazın Amacı
BİRİNCİ BÖLÜM
İDARENİN CEZA İNFAZ FAALİYETİNİN TEŞKİLAT YAPISI VE İÇERİĞİ
A. Planlama Faaliyeti Boyutu
1. Faaliyet Alanında Yetkili İdari Birimler
a. Cumhurbaşkanlığı
b. İçişleri Bakanlığı
c. Adalet Bakanlığı
i. Hizmet Birimi: Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü
ii. Bağlı Kuruluş: Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu
2. Faaliyetin Gerçekleştirildiği Kurumlar
a. Kalkınma Planları ve Faaliyet Raporları
b. İlgili Mevzuatta
B. Kolluk Faaliyeti Boyutu
1. Kolluk Faaliyetinin Türü
2. Kolluk Faaliyeti Kapsamında Kullanılan Yetkiler
a. Kolluk Yetkilerinin Sınırları
i. Yetkinin Kanuna Dayanması
ii. Yetkinin Kullanılmasına İlişkin Sınırlar
b. Kolluk Yetkilerinin İçeriği
i. Düzenleme Yetkisi
ii. Re'sen İcra-Zor Kullanma Yetkisi
iii. Yaptırım Yetkisi
C. Kamu Hizmeti Faaliyeti Boyutu
1. Bakım Hizmeti
2. Sağlık Hizmeti
3. Eğitim Hizmeti
4. Sosyal ve Kültürel Hizmetler
5. Sevk ve Taşıma Hizmeti
İKİNCİ BÖLÜM
İDARENİN CEZA İNFAZ FAALİYETİNDEN DOĞAN ZARARLARDAN SORUMLULUĞU
A. İdari Yargının Görev Alanı
1. Fransız İdari Yargısının Denetim Yetkisinin Belirlenmesindeki Süreç ve Gelinen Aşama
2. İnfaz Faaliyetlerinin Yargısal - Adli - İdari Faaliyet Kapsamında Değerlendirilmesi
B. İdari Yargının Görev Alanı Dışında Tespit Edilen Sorumluluk
1. İdari Yargının Görev Alanı Dışında Tutulan İnfaza İlişkin İdari Faaliyetler
a. İnfaz Hakimliği'nin Ceza İnfaz Kurumundaki Mahpuslara Yönelik İdari Faaliyetleri Denetimi
i. Denetim Türleri
ii. Denetim Kararlarına Karşı İtiraz
b. İnfaz Hakimliğinin Denetlediği İdari Faaliyetlerden Kaynaklanan Zararların Tazminine İlişkin Sorunlar
i. Yargıtay Kararıyla Belirlenen Görevli Yargı Yeri ve Dava Türü
ii. İdarenin İnfaz Faaliyetlerinden Kaynaklanan Zararlara Karşı Tazminat Yolu Olarak Bireysel Başvuru Yolunun De Facto Birincilliği
2. İdari Yargının Görev Alanında Olmayan İnfaz Faaliyetleri
a. İnfaz Hakimliğinin Cezanın İnfazına İlişkin Faaliyetleri
i. Ceza Hükmünün Uygulanmasına İlişkin Kararlar
ii. Ceza İnfaz Kurumu İçindeki Hükümlüler Hakkında Tedbir Niteliğinde Kararlar
b. Cumhuriyet Savcısının Yargı Kararının Yerine Getirilmesine İlişkin İnfaz Faaliyetleri
C. İdari Yargının Görev Alanında Tespit Edilen Sorumluluk
1. İdarenin Ceza İnfaz Alanında Yürüttüğü Faaliyetten Doğan Sorumluluğunun Kaynağı
a. Ceza İnfaz Faaliyetinin Doğrudan Doğruya Kendisinden Kaynaklanan Sorumluluk
b. Ceza İnfaz Faaliyetinde Görevli Personellerin İşlemlerinden ve Eylemlerinden Kaynaklanan Sorumluluk
i. Ceza İnfaza İlişkin Eylemlerinden Kaynaklanan Sorumluluk
ii. Ceza İnfaza İlişkin İşlemlerinden Kaynaklanan Sorumluluk
2. İdarenin Ceza İnfaz Alanında Yürüttüğü Faaliyetten Doğan Sorumluluğunun Koşulları
a. Ceza İnfaz Faaliyetiyle Nedensellik Bağı ve Zarar
i. Nedensellik Bağı
ii. Zarar
b. Ceza İnfaz Faaliyetinde Kusur
i. Kusur Sorumluluğu
ii. Kusursuz Sorumluluk
3. Sorumluluğun Tespiti
a. İdari Başvuru
i. Faaliyet Alanında Yetkili İdareye Başvuru
ii. İnsan Hakları Tazminat Komisyonuna Başvuru
b. Yargı Yoluna Başvurma
SONUÇ
KAYNAKÇA