Medeni Usul Hukukunda Yarışan Haklara Dayanan (Mütelahik) Davalar

Hakların yarışması kavramı, maddî hukukta çokça ele alınmış olmasına

rağmen, hala canlılığını koruyan bir konudur. Buna karşılık maddî hukuktaki

yarışmanın medenî usûl hukukuna yansıması, bugüne kadar sınırlı bir biçimde ele alınmıştır.

Oysaki yarışma, yani aynı somut olaya birden fazla hukukî

sebebin uygulanma kabiliyetinin bulunması, özellikle hâkimin hukuku uygulaması noktasında özellik gösterir.

Özel hukuk alanında ortaya çıkan bir

uyuşmazlığın yargıya taşınması, bu uyuşmazlığa uygulanabilecek hukukî sebeplerin belirlenmesi ve bu hukukî sebeplerin, biri diğerine üstün olmaksızın eşdeğerde uygulanabilmesi,

bir süreç olarak yargılamanın görünümünü,

usûl işlemlerini ve hatta verilecek hükmün kapsamını doğrudan ya da dolaylı olarak etkiler.

“Medenî Usûl Hukukunda Yarışan Haklara Dayanan (Mütelâhik) Davalar” isimli bu çalışma doçentlik başvurusunda aranan özgün eser şartını karşılamak amacıyla hazırlanmış olmakla beraber,

bir akademisyen olarak benim de maddî hukukun yargılamadaki görünümü konusundaki kişisel ilgim

ve merakımın bir ürünüdür. Özellikle sebeplerin yarışmasına ilişkin 6098

sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 60. Maddesinin yürürlüğe girmesiyle, bu

merak ve ilgi artmış, nihayetinde bu çalışma ortaya çıkmıştır.

Konunun multidisipliner niteliği, usûl hukuku yanında maddî hukuk

alanında da kapsamlı bir çalışma yapmayı gerektirmiştir. Bu çalışmanın ilk

tohumları 2018 yılında atılmıştır. Doktora çalışmalarım sırasında olduğu

gibi, doçentlik çalışmamda da İsviçre Fribourg Kanton Bursu ile Fribourg

Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medenî Usûl ve İcra İflas Hukuku Kürsüsünde

bulunma imkânı buldum. Bu konuda -ve diğer birçok konuda- bana destek

olan, bu süreçte hep yanımda olduğunu hissettiğim değerli hocam, Medenî

Usûl ve İcra İflas Hukuku Kürsüsü Başkanı Prof. Dr. Michel Heinzmann’a

çok teşekkür ediyorum. 2011 yılından bugüne her ihtiyacım olduğunda, bir

meslektaş ve arkadaş olarak desteğini benden esirgemedi.

Yeni kurulmuş olmasına rağmen, nitelikli bir kadroya ve huzurlu çalışma ortamına sahip olan Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde görev yapmanın bir ayrıcalık olduğunu düşünüyorum.

Bu imkânı bana sağlayan, güvenini ve desteğini hep hissettiğim, birlikte çalışmaktan gurur

duyduğum değerli hocam Prof. Dr. Kemal Şenocak’a en içten hürmetlerimi sunuyorum.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi yönetimine, meslektaşlarıma ve özellikle Medenî Usûl ve İcra İflas Hukuku Anabilim Dalı’nda

beraber görev yaptığım Doç. Dr. Barış Toraman ve Dr. Öğretim Üyesi Seyhan Selçuk’a, bu süreçte bana verdikleri destek için çok teşekkür ederim.

Kaynaklara ulaşmamda değerli meslektaşım Doç. Dr. Efe Direnisa çok yardımcı oldu, kendisine minnettarım.

Her birinin ismini burada sayamasam da bu süreçte bana destek olan,

haklarını ödeyemeyeceğim hocalarım oldu. Hepsine destekleri için şükran

borçluyum. Bir abi gibi yanımda olan, en zor zamanlarımda bana moral veren ve daha iyisini yapmam için motive eden değerli hocam. Doç. Dr. Bilgehan Yeşilova’ya da minnettarım.

2011’den beri en yakımında olmalarından büyük mutluluk duyduğum,

sadece akademik değil, hayatımın her alanında destekçilerim, sevgili dostlarım Doç. Dr. Zafer Kahraman ve Doç. Dr. Bahar Öcal Apaydın…Onlar olmasaydı, sadece bu çalışma değil, dostluk eksik kalırdı.

İyi varlar! Akademik çalışmalarım sırasında bana hep destek olan, hayatı paylaşmaktan büyük bir mutluluk duyduğum değerli eşim Onur Kazancı’ya ve

biricik oğlum Cem’e ne kadar teşekkür etsem az… Çalışmaların sırasında

gerek oğlumun bakımında bana destek olarak gerek hayatımızı kolaylaştırarak bize büyük yardımları dokunan kayınvalidem

Prof. Dr. Nadide Kazancı’ya ve kayınpederim Dr. Mehmet Memduh Kazancı’ya şükran borçluyum.

Bugünlere gelmemde en büyük paya sahip olan değerlilerim, sevgili annem Mine Tuncer ve sevgili babam Alp Tuncer’in hakkını ödemem mümkün

değil; sağlıkla, uzun yıllar bizimle birlikte olmalarını diliyorum.

Nihayet çalışmanın basımını titizlikle gerçekleştiren başta Muharrem

Başer olmak üzere, Yetkin Yayınevi’nin değerli çalışanlarına teşekkür ediyorum.

Dr. Öğr. Üy. İdil Tuncer Kazancı

İzmir, 2023