Milletlerarası Ticari Tahkim ve Etik

Milletlerarası ticari tahkime konu olan davaların niteliği karmaşıklaştıkça ve sayısı arttıkça tahkim, uyuşmazlıkların çözümlendiği bir adalet arama zemininden, kendi ekonomisini yaratan ve bir piyasası olan hukuk ekonomisinin en önemli çarkına dönüşmüştür. Tahkimde etik konusu tam da bu değişimin yaşandığı dönemde tahkime güven arayışına bir çözüm olması adına gündeme gelmiştir. Hakemlerin etik yükümlülüklerinin düzenlenmesi ile başlayan trend, gittikçe diğer tahkim aktörlerinin de etik yükümlülüklerinin belirlenmesi çabasıyla devam etmiştir. Milletlerarası tahkimin farklı hukuk sistemlerine mensup ve farklı kültürden gelen pek çok aktörü bir araya getiren bir zemin olması, özellikle tahkim avukatları açısından mesleğin hangi etik çerçevede ve hangi deontolojik kurallara göre icra edileceği konusunu belirsiz bırakmaktadır. Bir hukuk sistemine yabancı bir kavram, bir diğer hukuk sistemince çoğu kez etik ihlali olarak algılanmaktadır. Kıta Avrupası hukukçularının hayatına tahkimle giren çapraz sorgu, hot tubbing, expert conferencing, aleyhe çıkarım (adverse inference) gibi Common Law teknikleri veya delil temini, belge ibrazı, tanık çalıştırma gibi konular ise hukuk sistemlerinin birbirlerinden ne derece farklı olduklarının en belirgin göstergesidir. Bu kitapta, milletlerarası ticari tahkimde etik kurallara neden ihtiyaç duyulduğu ve hukuk kurallarının çözüm getiremediği hangi meselelerin etik kurallar ile çözülmeye çalışıldığı sorularına cevap aranmıştır. Her alanda etikte rönesansın yaşandığı günümüzün modern dünyasında milletlerarası ticari tahkimde etik konusu taraflar, taraf temsilcileri ve bilirkişiler açısından incelenmiş ve küresel anlamda ortak etik yükümlülükler ortaya konmaya çalışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
ETİK KAVRAMI VE MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDEKİ YERİ
§1. AHLAK, ETİK, DEONTOLOJİ VE HUKUK
I. Benzerlikler, Farklılıklar ve Kurallar Arasındaki Etkileşim
II. Etik Kurallara Başvurulma Nedeni ve Yöntemleri
§2. MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMİN TARİHİ GELİŞİMİ VE ETİK
I. Milletlerarası Ticaretin Gelişim Süreci ve Tahkim
II. Milletlerarası Ticari Tahkimde Etik Düzenlemelere Duyulan İhtiyacı Yaratan Faktörler
§3. MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE İLK ETİK DÜZENLEMELER
İKİNCİ BÖLÜM
TARAFLAR VE ETİK
§1. MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE TARAF OLMANIN GEREĞİ: FARKLI KÜLTÜRLERE RAĞMEN GLOBAL ETİK DAVRANIŞ MODELİNİN BENİMSENMESİ
§2. UYUŞMAZLIKLARINI MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMLE ÇÖZME İRADESİ GÖSTEREN TARAFLARDAN BEKLENEN ETİK DAVRANIŞLAR
I. Tahkim Yargılaması Öncesinde
II. Tahkim Yargılaması Sırasında
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TARAF TEMSİLCİLERİ VE ETİK
§1. TAHKİM YARGILAMALARINDA TARAFLARIN TEMSİLİ VE AVUKATLARIN ROLÜ
I. Türk Hukukunda ve Karşılaştırmalı Hukukta Tahkimde Taraf Temsili
II. Uluslararası Tahkim Kurumlarının Tüzüklerinde Tarafların Temsili
III. Tahkim Klozlarında Tarafların Temsili
IV. Tahkim Yargılamalarında Tarafların Temsili Açısından Avukatların Önemi
§2. AVUKATLAR VE DEONTOLOJİK KURALLAR
I. Kavram Olarak Avukatların Deontoloji Kuralları ve İçeriği
II. Deontoloji Kurallarının İşlev ve Amacı
III. Taraf Temsilcilerine İlişkin Etik Kurallar Getiren Düzenlemeler
§3. MİLLETLERARASI TAHKİMDE FARKLI BAROLARA MENSUP AVUKATLARIN TABİ OLACAKLARI ETİK KURALLARIN TESPİTİ SORUNU
I. Milletlerarası Tahkimde Avukatların Tabi Olacakları Deontoloji Kuralları: Kuralsızlık vs. Çok Kurallılık
II. Tahkim Yargılamasında Taraf Temsilcilerine Uygulanacak Etik Kuralların Belirlenmesine Yönelik Çözüm Arayışları
III. Milletlerarası Tahkime Özel Yeknesak ve Uluslararası Bir Etik Koda Olan İhtiyaç
§4. MİLLETLERARASI TAHKİMDE AVUKATLIK MESLEK ETİĞİNE İLİŞKİN TEMEL İLKELER VE HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ FARKLILIKLARDAN KAYNAKLANAN ETİK MESELELER
I. Bağımsızlık
II. Güvenilirlik ve İtibar
III. Gizlilik (Sır Saklama Yükümlülüğü, Mesleki Sır ve Avukat-Müvekkil Gizliliği)
IV. Tek Taraflı İletişim (Ex-Parte Communications)
V. Tanıklarla İletişim
VI. Mesleki Tutumlar
VII. Menfaat Çatışmaları
VIII. Deliller, Bilgi İfşaatı ve Belge İbrazı
IX. Avukatlık Ücretleri
§5. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BİLİRKİŞİLER VE ETİK
§1. MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE BİLİRKİŞİLERİN ÖNEMİ VE ETİK DÜZENLEME İHTİYACI
§2. BİLİRKİŞİLİK İLE İLGİLİ ETİK DAVRANIŞ ALGISININ KAYNAĞI OLARAK ULUSAL HUKUKLAR
I. Hukuk Sistemlerine Hakim Olan Usuli İlkelerin Ulusal Hukuklardaki Bilirkişilik Kurumuna İlişkin Düzenlemelere Etkisi ve Temel Farklılıklar
II. Milletlerarası Tahkim Uygulamasına Yön Veren Ülke Hukuklarında Bilirkişilik: Etik Kaygılar ve Sistemler Benzeşmesi
§3. MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİME İLİŞKİN ETİK DÜZENLEMELERDE BİLİRKİŞİLİK
I. Bilirkişiler İçin Yeknesak Bir Etik Arayışı
II. Milletlerarası Ticari Tahkimde Bilirkişi Etiğine İlişkin Mevcut Düzenlemeler
§4. MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE BİLİRKİŞİLERE İLİŞKİN TEMEL ETİK YÜKÜMLÜLÜKLER
I. Bağımsızlık ve Objektiflik
II. Görevi Kabul ve Bildirim Yükümlülüğü
III. Bilirkişi Raporunun İçeriği
IV. Saygılı Olma ve İşbirlikçi Tutum Sergileme
V. Ücretlendirme
VI. Sır Saklama
BEŞİNCİ BÖLÜM
ETİK İHLALİNDE YAPTIRIM
§1. TARAFLAR VE TARAF TEMSİLCİLERİ AÇISINDAN YAPTIRIM MESELESİ
I. Yetkili Makam
II. Yaptırım Türleri
§2. MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE BİLİRKİŞİLERİN ETİK DAVRANMALARINI TEMİN EDEN VE ETİK İHLALLERİNİ TELAFİ EDEN YÖNTEMLER
I. Yemin
II. Beyanname
III. Sorgulama Teknikleri
IV. Canlı Duruşmalar
SONUÇ
KAYNAKÇA