Mülki İdarenin Yeniden Yapılandırılması _{Mahalli İdarelerin, İl ve Devlet İdaresinin Yeniden Yapılandırılması: Demokratik Mülki İdare Modeli}

GİRİŞTEN: Elinizde tuttuğunuz bu çalışma, 2018 yılında kabul edilen ve bu çalışmanın ana başlığıyla aynı isimde olan Başbakanlık Uzmanlık Tezinin genişletilmiş şeklidir. Yaygın olarak bilinen anlamıyla (dar anlamda) mülki  idare, ülke topraklarında idari amaçlarla oluşturulmuş il, ilçe vb. alt birimlerin, mülki idare amirleri tarafından  yönetilmesi eylemi ile bu yönetim faaliyetine ilişkin mevzuat ve bunu gerçekleştiren personelden oluşan yönetim sistemidir. Ayrıca belirtmek gerekir ki ‘mahalli idareler ve devlet de sanıldığının aksine birer mülki idaredir’.

“2 yıl 2 ayda” yazılan (yazılabilen) çalışmanın; üçüncü ve dördüncü bölümlerinde tespit edilen sorunlar, Beşinci Bölümdeki önerilerle çözüme kavuşturulmuştur. Bu kapsamda “Demokratik Mülki İdare Modeli” oluşturulmuştur. Demokratik Mülki İdare Modeli; mülki idare, mülki idare amirliği, mahalli idareler ve devlet idaresi (devlet) için bu çalışmada ele alınan önerilerin ve sistemin bütünüdür. Model sırasıyla mülki idare seçimleri, mülki idarenin sorunları, mülki idare amirliğinin sorunlarına ve İçişleri Bakanlığının merkez teşkilatına uygulanmıştır. Ayrıca Modelin hükümet sistemi değişikliği, devlet idaresi, idari teşkilat, kamu yönetimi vb. konulara ilişkin diğer önerileri de çalışmada ele alınmıştır.

Model, kurguladığı/düzenlediği alanlarda “kral çıplak” diyen çocuktur. Ancak Modelin kurguladığı, Türkiye’de mahalli idareler gibi bazı alanlarda tabiri caizse ortada çıplak halde olan veya olmayan bir kral (sistem) dahi yoktur. ‘Öyle olmasına rağmen doktrinin çoğunluğu sanki ortada güzel giyimli bir kral varmışçasına bakmaktadır.’ Ayrıca bu çalışma Türkiye’de bazı alanlarda yazıl(a)mayanları yazmaktadır. Bu yönüyle de çalışma adeta bir manifesto niteliğindedir. 

Bu çalışmanın görünürdeki amacı Modelin “ezber bozan” ve “adrese teslim” önerileri ile mahalli idarelerin, il ve devlet idaresinin yeniden yapılandırılmasıdır. Çalışmanın arka plandaki asıl amacı ise Türkiye toplumunun zihninin özgürleştirilmesi ve Türkiye’nin demokrasi açığının giderilmesidir. Diğer bir ifadeyle ‘Türkiye’nin “tam anlamıyla” sahiden bir Anayasal Demokrasi olmasının sağlanmasıdır’.

Belli ölçüde doktrine hâkim ve uygulamayı bilen bu satırların yazarının 18 yıldır hayal ettiği Türkiye’nin “önemli bir kısmı"nın keyifle okunması dileğiyle...