Unutulma Hakkı

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ..........................................................................................................v

KISALTMALAR ...................................................................................... xiii

TABLOLAR LİSTESİ ...............................................................................xv

GİRİŞ.............................................................................................................1

BİRİNCİ BÖLÜM

UNUTULMA HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ, HUKUKİ

TANIMI, DİĞER HAKLARLA İLİŞKİSİ VE UNSURLARI

I. UNUTULMA HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ..................5

A. İnternet Öncesinde Unutulma Hakkının Tarihsel Gelişimi .......6

B. İnternetin Gelişimi Sonucunda Unutulma Hakkının

Zorunluluğu...............................................................................8

II. UNUTULMA HAKKININ TANIMI, AMACI VE

KORUDUĞU HUKUKİ DEĞERLER ......................................14

A. Unutulma Hakkının Tanımı, Amacı ve Temellendirilmesi.....14

1. Unutulma Hakkının Tanımı ...............................................14

2. Unutulma Hakkının Amacı ve Temellendirilmesi .............15

B. Unutulma Hakkının Koruduğu Hukuki Değerler ve Diğer

Haklarla İlişkisi .......................................................................24

1. Unutulma Hakkının Koruduğu Hukuki Değerler...............25

a. Unutulma Hakkı ve İnsan Onuru ..................................25

b. Unutulma Hakkı ve İnsanın Kendini Gerçekleştirme

Hakkı.............................................................................27

c. Unutulma Hakkı ve Kişilik Hakkı.................................29

Unutulma Hakkı

viii

d. Unutulma Hakkı ve Sözleşme Özgürlüğü.....................29

2. Unutulma Hakkı ile Özel Yaşamın Korunması Hakkı

Arasındaki İlişki................................................................. 32

3. Unutulma Hakkı ve Kişisel Verilerin Korunması

Arasındaki İlişki................................................................. 35

III. UNUTULMA HAKKI UNSURLARI........................................ 38

A. Unutulma Hakkının Öznesi..................................................... 38

1. Gerçek Kişilerin Unutulma Hakkı ..................................... 38

2. Tüzel Kişilerin Unutulma Hakkı........................................ 42

B. Unutulma Hakkının Yükümlüsü ............................................. 45

1. Unutulma Hakkında İçerik Üreticisi veya Sağlayıcının

Yükümlülüğü ..................................................................... 45

2. Unutulma Hakkında Arama Motorlarının Yükümlülüğü... 48

C. Unutulma Hakkının Bilgi Unsuru ........................................... 48

D. Unutulma Hakkının Zaman Unsuru ........................................ 50

E. Unutulma Hakkının Mekan Unsuru ........................................ 51

İKİNCİ BÖLÜM

UNUTULMA HAKKININ ULUSAL VE ULUSLARARASI

MEVZUATTAKİ YERİ VE MAHKEME KARARLARININ

İNCELENMESİ

I. UNUTULMA HAKKININ ULUSAL MEVZUATTAKİ

TEMELLERİ............................................................................... 53

A. Unutulma Hakkının 1982 Anayasası Çerçevesinde

İncelenmesi ............................................................................. 53

B. Unutulma Hakkının Kişisel Verilerin Korunması Kanunu

Çerçevesinde İncelenmesi....................................................... 55

1. Genel Bilgiler..................................................................... 55

2. Kişisel Verilere İlişkin Temel Kavramlar.......................... 57

İçindekiler

ix

a. Kişisel Veri ...................................................................57

b. Hassas Veri ...................................................................58

c. Veri Sorumlusu .............................................................59

d. Veri İşleyen...................................................................60

3. Kişisel Verilerin İşlenmesi.................................................60

a. Kişisel Verileri İşleme Şartları......................................62

4. Kişisel Verileri İşlenmesi İlkeleri ......................................65

5. KVKK Kapsamında Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok

Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi............................68

C. Unutulma Hakkının Türk Medeni Hukuku Çerçevesinde

İncelenmesi..............................................................................69

D. Unutulma Hakkının Adli Sicil Kanunu Çerçevesinde

İncelenmesi..............................................................................71

E. Unutulma Hakkının 5651 Sayılı Kanun Hükümleri

Çerçevesinde İncelenmesi .......................................................73

II. UNUTULMA HAKKININ ULUSAL MAHKEMELERİN

KARARLARINDAKİ GÖRÜNÜMÜ........................................81

A. Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Unutulma

Hakkı .......................................................................................81

1. 2013/5653 Başvuru Numaralı 03.03.2016 Tarihli Kararı

ve Değerlendirilmesi ..........................................................82

2. 2014/18260 Başvuru Numaralı ve 04.10.2017 Tarihli

Kararı ve Değerlendirilmesi...............................................87

3. 2014/1808 Başvuru Numaralı ve 04.10.2017 Tarihli

Kararının Değerlendirilmesi...............................................91

4. 2014/19685 Başvuru Numaralı ve 15.03.2018 Tarihli

Kararı ve Değerlendirilmesi...............................................93

5. 2014/17943 Başvuru Numaralı ve 05.10.2017 Tarihli

Kararı ve Değerlendirilmesi...............................................96

Unutulma Hakkı

x

6. 2014/16026 Başvuru Numaralı ve 05.10.2017 Tarihli

Kararı ve Değerlendirilmesi............................................... 97

7. 2014/16026 Başvuru Numaralı ve 04.10.2017 Tarihli

Kararı ve Değerlendirilmesi............................................... 99

B. Yargıtay Kararları Çerçevesinde Unutulma Hakkı ............... 100

III. UNUTULMA HAKKININ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER

SÖZLEŞMELERİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ............................... 106

IV. RUS HUKUKU VE AMERİKA BİRLEŞİK

DEVLETLERİ HUKUK SİSTEMİ ÇERÇEVESİNDE

UNUTULMA HAKKI............................................................... 110

V. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKU ÇERÇEVESİNDE

UNUTULMA HAKKI............................................................... 119

A. “Kişisel Nitelikteki Verilerin Otomatik İşleme Tabi

Tutulması Karşısında Şahısların Korunmasına Dair 108

sayılı Avrupa Konseyi Sözleşmesi” (108 sayılı sözleşme)

ve “Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Bu Tür Verilerin

Serbest Dolaşımına Dair Bireylerin Korunmasına İlişkin

95/46 sayılı AB Yönergesi (Yönerge)”................................. 119

B. Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın Agencia Española De

Protección De Datos, Mario Costeja González V. Google

Spain Sl, Google Inc. Kararı (Google Kararı)....................... 122

C. Genel Veri Koruma Tüzüğü (GVKT) Çerçevesinde

Unutulma Hakkının Değerlendirilmesi ................................. 127

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

UNUTULMA HAKKININ UYGULANMASI

I. GENEL OLARAK .................................................................... 131

II. UNUTULMA HAKKININ TALEP EDİLEBİLECEĞİ

YÖNTEMLER........................................................................... 131

A. Unutulma Hakkının Silme Yöntemi ile Kullanılması........... 132

B. Unutulma Hakkının Sildirme Yöntemi ile Kullanılması....... 135

İçindekiler

xi

C. Unutulma Hakkının Anonimleştirme Yöntemi ile

Kullanılması ..........................................................................142

D. Unutulma Hakkının Listelenmeme Yöntemi ile

Kullanılması ..........................................................................144

III. UNUTULMA HAKKININ KULLANILMASININ TÜRK

MEDENİ HUKUKU KAPSAMINDA TALEP

EDİLEBİLECEĞİ YÖNTEMLER..........................................145

IV. ARAMA MOTORLARINA VE İÇERİK

SAĞLAYICIYA BAŞVURU YOLUYLA UNUTULMA

HAKKININ KULLANILMASI YÖNTEMİ...........................148

V. UNUTULMA HAKKI BAŞVURUSUNUN

DEĞERLENDİRME AŞAMASINDAKİ TEMEL

İLKELER VE DENGE TESTİ ................................................157

A. Bilginin Niteliği.....................................................................157

B. Kişinin Toplumdaki Konumu................................................159

C. Bilginin Amacı ve Zaman Unsuru.........................................160

D. İfade ve Basın Özgürlüğünün Rolü .......................................161

VI. UNUTULMA HAKKINA YÖNELİK

ELEŞTİRİLERİMİZ, ÖNERİLERİMİZ VE SONUÇ ..........164

KAYNAKÇA.............................................................................................171

EKLER ......................................................................................................181