Yeni Nesil Serbest Ticaret Andlaşmalarında İlaçların Fikri Mülkiyeti ile Sağlık Hakkı Çatışması

İlaçlar üzerindeki fikri mülkiyet hakları yeni nesil serbest ticaret andlaşmalarında düzenlenen konulardan biridir. Bu tip andlaşmalar ilaçlar üzerindeki mevcut fikri mülkiyet rejiminin ötesinde düzenlemeler barındırdığından çeşitli hak çatışmaları doğurmaktadır. Bu doğrultuda elinizdeki çalışma sırasıyla insan hakları hukuku kapsamında fikri mülkiyet haklarının sağlık hakkı ile çatışmasını; insan hakları hukuku ile uluslararası ticaret hukuku arasındaki sistemsel çatışmayı ve son olarak milletlerarası andlaşmalar arasındaki norm çatışmasını irdelemektedir. Çatışma diyalektiği, ilaçların sınai haklarının da insan hakları hukuku kapsamında kalabileceğine ve sağlık hakkı karşısında kolayca taviz verilemeyecek unsurlar içerdiğine işaret etmektedir. Öte yandan insan hakları hukukunun yerleşik sınırlama ölçütlerine olan yatkınlığı, uluslararası ticaret kurallarının da diğer bütün alanlar gibi insan hakları hukuku ile yakın bir ilişkisi olduğunu ortaya çıkarmaktadır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
Giriş
Birinci Bölüm
Yeni Nesil Serbest Ticaret Andlaşmaları'nın İncelenmesi
I. Uluslararası Ticaret Sistemi
II. Dünya Ticaret Örgütü Sistemi içerisinde Serbest Ticaret Andlaşmaları
A. Serbest Ticaret Bölgeleri
B. Gümrük Birlikleri
III. En Çok Gözetilen Ulus Kaydı
IV. Serbest Ticaret Andlaşmaları'nın Çok Taraflı Serbest Ticarete Etkileri
V. Yeni Nesil Serbest Ticaret Andlaşmaları
İkinci Bölüm
Milletlerarası Andlaşmalar Kapsamında İlaçlara Erişim ve Sağlık Hakkı
I. Konuyla İlgili Milletlerarası Andlaşmalar
A. Paris Konvansiyonu
B. Patent İşbirliği Andlaşması
C. TRIPS Andlaşması
1. TRIPS Andlaşması ve Halk Sağlığı Hakkında 2001 Tarihli Doha Deklarasyonu
II. Sağlık Hakkı ve İlaçlara Erişim
III. COVID-19 Pandemisi ve Aşılara Erişim
IV. Dünya Sağlık Örgütü bünyesindeki Pandemi Anlaşması Girişimi
Üçüncü Bölüm
Milletlerarası Hukukta Çatışma Bakımından Yeni Nesil Serbest Ticaret Andlaşmalarında İlaçların Fikri Mülkiyeti
I. Yeni Nesil Serbest Ticaret Andlaşmalarında Yer Alan İlaçlara Yönelik Fikri Mülkiyet Hükümleri
A. Deneme Verilerinin Gizliliği Veri İmtiyazı
B. Patentlenebilir Konular
C. Patent Koruma Süresi
D. Bolar İstisnası
1. Bolar Davası
2. EC-Canada Pharmaceuticals Davası
3. Yeni Nesil STA'larda Bolar İstisnası
E. Patent Bağlantı Sistemi
F. Zorunlu Lisans
G. Hakların Tükenmesi ve Paralel İthalat
II. Yeni Nesil Serbest Ticaret Andlaşmalarında Yer Alan İlaçlara Yönelik Fikri Mülkiyet Hükümlerinin Milletlerarası Hukukta Çatışma Bakımından Değerlendirilmesi
A. Sağlık Hakkı ile Fikri Mülkiyet Hakkı arasındaki Çatışma
1. Bir İnsan Hakkı Olarak Fikri Mülkiyet Hakları
2. Sınai Bir Hak Olarak İlaç Patenti ve Sağlık Hakkı Arasındaki Çatışma
B. İnsan Hakları Hukuku ile Uluslararası Ticaret Hukuku Arasındaki Sistemsel Çatışma
C. Andlaşmaların Çatışması Bakımından Serbest Ticaret Andlaşmaları ile Diğer Çok Taraflı Andlaşmaların Durumu
1. Çatışmanın Çözümü Bakımından Andlaşmalarda Bir Hükmün Öngörülmüş Olması
2. Çatışmanın Çözümü Bakımından Andlaşmalarda Bir Hükmün Öngörülmemiş Olması
Sonuç
Kaynakça